KIDEM TAZMİNATI

Kıdem Tazminatı, Şartları

KIDEM TAZMİNATI

I.GİRİŞ

            “İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin, işini kaybetmesi halinde işinde yıpranması, yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerine sağladığı katkı göz önüne alınarak, geçmiş hizmetlerine karşılık işveren tarafından işçiye kanuni esaslar dahilinde verilen toplu paraya “kıdem tazminatı” denilmektedir” (YARGITAY 22.Hukuk Dairesi Esas: 2017/ 31458 Karar: 2020 / 7311 Karar Tarihi: 22.06.2020).

            Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için

·        4857 sayılı Kanun’a göre işçi sayılmak,

·        Belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışmış olmak,

·        Aynı işverenin işyeri veya işyerlerinde en az 1 yıl çalışmak,

·        İşçi tarafından haklı sebeple fesih veya işveren tarafından haksız sebeple iş akdinin feshi gerekmektedir.

II. DAVANIN TARAFLARI

            Kıdem tazminatı konusunda açılacak bir davada davacı taraf işçi; davalı taraf ise bağlı çalışılan işveren olacaktır. Davanın tarafları konusunda temel olarak taraflar belirtilen şekilde olsa da alt işveren-asıl işveren ve işverenin adi ortaklık olduğu durumlarda davalı tarafta birden fazla davalıya dava yöneltilebilmektedir.

            4857 sayılı İş Kanunu alt işveren asıl işveren ilişkisi durumunda müşterek ve müteselsil sorumluluk yüklemiştir. Kıdem tazminatı konusunda açılacak dava hem alt işveren hem de asıl işverene aynı yöneltilebilecekken aynı zamanda sadece alt işveren ya da sadece asıl işveren davalı gösterilebilecektir.

            İşçini bağlı çalıştığı işveren bir adi ortaklık ise adi ortaklığın tüzel kişiliği olmadığı içim adi ortaklığı oluşturulan gerçek veya tüzel kişilerin tamamı davalı gösterilmelidir.

IV. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

            7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu m.5 düzenlemesine göre görevli mahkeme “iş mahkemeleri”dir. Aynı Kanunun m. 6 düzenlemesine göre “İş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir.”

V. DAVA AÇMA SÜRESİ

            Kıdem tazminatı taleplerinde zamanaşımı süresi ile ilgili olarak 25.10.2017 tarihinden önce ve sonra iş akdinin feshedilmesine bağlı olarak iki farklı durum bulunmaktadır.

            25.10.2017 tarihinden önceki iş akdi fesihlerinde zamanaşımı süresi için genel hükümler uygulanmaktadır ve zamanaşımı süresi 10 yıldır.

25.10.2017 tarihinde yürürlüğe giren İş Mahkemeleri Kanunu ile 4857 Sayılı İş Kanunu’na zamanaşımı konusunda Ek 3. Madde eklenmiştir. Eklenen madde ile kıdem tazminatı talep edilmesi için 5 yıllık zamanaşımı süresi belirlenmiştir.

25.10.2017 tarihinden önce ve sonra olarak fark etmeksizin zamanaşımı süresi iş akdinin fesih tarihi ile başlamaktadır. Çalışma süresi ve iş akdinin feshi şekliyle ilgili gerekli şartlar sağlandığı taktirde aynı işverene bağlı yapılan tüm çalışma süresi için kıdem tazminatına hak kazanılacaktır.

VI. HESAPLANMASI

            Kıdem tazminatı hesaplaması işçinin çalışma yılı ile giydirilmiş ücretinin çarpılması şeklinde yapılmaktadır. Tam yıl dışında kalan ay ve günler için ücret hesaplanarak ay ve günle çarpılarak kıdem tazminatı hesaplaması yapılacaktır. Hesaplama sonucu bulunan toplam miktardan binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılması sonrası kalan miktar kıdem tazminatı olacaktır.

            Giydirilmiş ücret hesaplamasında asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Giydirilmiş ücret hesaplanırken yemek yardımı, gıda yardımı yakacak yardımı eğitim yardımı ve konut yardımı gibi yardımlar asıl ücrete eklenecektir.

            Ücret ile ilgili hesaplama yapılırken dikkat edilmesi gereken bir husus ise kıdem tazminatı tavanıdır. 1475 Sayılı İş Kanununun 14 üncü Maddesinin 2762 Sayılı Kanunla değişik 13 üncü Fıkrası gereğince işçinin aldığı ücret kıdem tazminatı tavanının üzerinde ise kıdem tazminatı tavan miktarı üzerinden hesaplama yapılacaktır.

VII. ARABULUCULUK

            Kıdem tazminatı için açılacak davalar zorunlu arabuluculuğa tabidir (7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu m. 3/1).

Online Soru Alanında uzman ekibimiz sorularınızı cevaplamak için sizleri bekliyor. Sorularınızı bize iletin uzman ekibimiz sizin için cevaplasın.