İHBAR TAZMİNATI
I.GİRİŞ
Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin
feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir (4857 sayılı İş Kanunu
m.17/1). Kanunda aranan sürelere uymaksızın iş akdinin feshi halinde bildirim
şartına uymayan tarafın, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında ödemesi
gerek tutara “ihbar tazminatı” denilmektedir.
Bildirim yükümlülüğüne uymayan taraf diğer tarafa;
İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için işçinin iki
haftalık,
İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi
için işçinin dört haftalık,
İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi
için işçinin altı hafta,
İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için işçinin sekiz
haftalık ücretini ödemesi gerekecektir.
II. DAVANIN TARAFLARI
İhbar tazminatı talep etme hakkı
işçide olabileceği gibi işçinin bildirim süresine uymaması halinde işveren de
ihbar süresine uyulmaması sebebiyle işçiye karşı ihbar tazminatı talep
edebilecektir. İş akdinin işçi veya işveren tarafından haklı sebeple
feshedilmesi halinde ihbar tazminatı yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Davanın tarafları konusunda temel olarak taraflar
belirtilen şekilde olsa da alt işveren-asıl işveren ve işverenin adi ortaklık
olduğu durumlarda davalı tarafta birden fazla davalıya dava
yöneltilebilmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu alt işveren
asıl işveren ilişkisi durumunda müşterek ve müteselsil sorumluluk yüklemiştir. İhbar
tazminatı konusunda açılacak dava hem alt işveren hem de asıl işverene aynı
yöneltilebilecekken aynı zamanda sadece alt işveren ya da sadece asıl işveren
davalı gösterilebilecektir.
İşçini bağlı çalıştığı işveren bir
adi ortaklık ise adi ortaklığın tüzel kişiliği olmadığı içim adi ortaklığı
oluşturulan gerçek veya tüzel kişilerin tamamı davalı gösterilmelidir.
IV. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu
m.5 düzenlemesine göre görevli mahkeme “iş mahkemeleri”dir. Aynı Kanunun m. 6
düzenlemesine göre “İş mahkemelerinde
açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın
açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer
mahkemesidir.”
V. DAVA AÇMA SÜRESİ
İhbar tazminatı taleplerinde
zamanaşımı süresi ile ilgili olarak 25.10.2017 tarihinden önce ve sonra iş
akdinin feshedilmesine bağlı olarak iki farklı durum bulunmaktadır.
25.10.2017 tarihinden önceki iş akdi
fesihlerinde zamanaşımı süresi için genel hükümler uygulanmaktadır ve
zamanaşımı süresi 10 yıldır.
25.10.2017 tarihinde yürürlüğe giren İş Mahkemeleri
Kanunu ile 4857 Sayılı İş Kanunu’na zamanaşımı konusunda Ek 3. Madde eklenmiştir.
Eklenen madde ile ihbar tazminatı talep edilmesi için 5 yıllık zamanaşımı
süresi belirlenmiştir.
25.10.2017 tarihinden önce ve sonra olarak fark
etmeksizin zamanaşımı süresi iş akdinin fesih tarihi ile başlamaktadır. Çalışma
süresi ve iş akdinin feshi şekliyle ilgili gerekli şartlar sağlandığı taktirde
aynı işverene bağlı yapılan tüm çalışma süresi için ihbar tazminatına hak
kazanılacaktır.
VI. ARABULUCULUK
İhbar tazminatı için açılacak davalar zorunlu arabuluculuğa tabidir (7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu m. 3/1).
